Literaire Trotski Prijsvraag (5)

Prijsvraag nummero vier kende geen foute inzendingen. Een primeur. Helaas werden er ook geen juiste antwoorden ter redactie bezorgd. De oplossing was: Eduard Visser – Zondags liefde (1992).
Onverdroten gaat Kortsluiting voort, dus: gewoon een nieuwe opgaaf; want de prijs, die willen we kwijt. De prijs is: Trotski – Over de burgeroorlog. Twee toespraken (16 pp. + audio-cd).

De spelregels: degene die het eerst het juiste antwoord geeft op onderstaande vragen is de winnaar (m/v). Heeft binnen een week niemand beide antwoorden goed, dan is degene die het eerste één juist antwoord gaf de gelukkige.

De opgave:
1. wie schreef onderstaande zinnen; en
2. uit welk oorspronkelijk Nederlandstalig literair werk (in dit geval een roman) is deze passage afkomstig?

Het is eenvoudig om te schrijven dat Stalin een krankzinnige gek was; het is misschien te eenvoudig om dat zo direct op te schrijven, je kunt ook schelden met meer finesse - zoals bijvoorbeeld Trotski dat meesterlijk kon. Bijtende spot, die sprankelt van lichtvoetigheid en daardoor veel meer impact heeft. Trotski was mijns inziens een groot stilist, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Lenin, die gortdroge, onleesbare stukken taai proza afscheidde. Lenin was weliswaar veel aan het schelden, hij deed dat niet sprankelend, niet onstuitbaar op de lachspieren werkend, en dus niet dodelijk voor het mikpunt van zijn spot; Lenin schold op een manier die eerder dodelijk was voor zijn eigen geloofwaardigheid: niet speels, maar veel te serieus, te zwaar. Trotski daarentegen schold geniaal. Voorbeeld. Over Stalin schreef Trotski:
“Het schijnt echter, dat de eigenaardigheden van de Georgische taal, een van de oudste gereedschappen van cultuur, het zich eigen maken van vreemde talen inderdaad bemoeilijken, doordat ze in de uitspraak daarvan nawerken. Maar hieruit volgt niet, dat de Georgiërs niet de gave van welsprekendheid hebben. Gelijk de andere naties van het rijk waren zij onder het tsarisme tot zwijgen gedoemd. Maar toen Rusland ‘vereuropiseerd’ werd, leverden de Georgische intellectuelen talloze - zo niet van de allerbovenste plank, dan toch uitstekende - redenaars van de rechterlijke macht en later in het parlement op. De meest welsprekende van de leiders van de Februari-revolutie was misschien de Georgiër Iraklii Tseretelli. Daarom zou het niet gerechtvaardigd zijn, de afwezigheid van oratorische bekwaamheid bij Stalin toe te schrijven aan zijn nationale afkomst. Zelfs uiterlijk is hij geen bijzonder gelukkig voorbeeld van zijn volk, dat bekend is als het mooiste van de Kaukasus.”