zaterdag 31 oktober 2009

Literaire Trotski Quiz (37)


Deze bleek nogal makkelijk. Benieuwd of ook onderstaande opgave zo snel en goed beantwoord wordt. Voor we daaraan beginnen eerst even de actualiteit: vandaag in dagblad Trouw een interview met Peter van Heeswijk, veurzitter van het CDA. Deze meneer is niet geheel wel bij het hoofd, zoals blijken moge uit dit citaat: "Ik blijf me vasthouden aan ons beginselprogramma: we sluiten geen enkele democratische partij bij voorbaat uit. De PVV net zo min als de SP, GroenLinks of de Partij voor de dieren. Maar de verschillen met de PVV zijn enorm. De vraag is of de PVV in staat is die te overbruggen. Ik acht die kans niet groot.

"Ook de afstand tot de SP is groot, maar hun focus op de leefomgeving van mensen herken ik. Al is het een verschil of je van Trotski komt of van Onze-Lieve-Heer."

Nu kan ik die laatste zin weliswaar volmondig beamen (dat heeft de voorzitter goed gezien!), toch slaat Van Heeswijk baarlijke nonsens uit: de SP komt helemaal niet van Trotski, sterker nog: de SP royeert trotskisten omdat die zich kritisch uitlaten over de bureaucratie en het gebrek aan democratie binnen de partij. Schandalig is natuurlijk het betitelen van de PVV als "democratische partij"; of je moet het democratisch vinden dat het enige lid unaniem besloten heeft dat verder niemand lid van de PVV mag worden - maar genoeg over de geperoxideerde fascist, over nu naar ons politiek correcte spelletrje.

De vragen:

1. welke duidelijk niet-bolsjewiek schreef onderstaande alinea's; en

2. uit welk oorspronkelijk in het Nederlands gepubliceerde boek zijn ze afkomstig?


Het was niemand minder dan Trotski die tegen de arbeidersoppositie de zonderlinge beschuldiging inbracht dat zij de democratische principes 'tot een fetisj had verheven'. 'Zij aarzelen niet,' zo riep hij uit, 'om het recht van de werkers om vertegenwoordigers te kiezen boven de partij te plaatsen, alsof de partij niet het recht had om haar dictatuur te vestigen, zelfs wanneer die dictatuur in tijdelijk conflict is met de toevallige stemming van de arbeidersdemocratie.'

De coup de grâce kwam van Zinovjev, die bepaalde dat iedere kritiek op de partij, ook zogenaamde 'linkse' kritiek, van nu af 'objectief hetzelfde' was als mensjevistische kritiek.

Trotski noch Zinovjev had enig vermoeden dat zij door deze lus tevens hun eigen hals hadden gestoken. Luttele jaren later immers zouden zij, zelf in een minderheidspositie geraakt, elk op hun beurt wanhopig beroep doen op het principe van democratie binnen de partij.

Eerst was het Trotski die door Zinovjev van verraad werd beschuldigd (december 1923), daarna was het de beurt van Zinovjev zelf die in Leningrad aan het hoofd kwam te staan van een factie die als 'objectief' antipartij veroordeeld werd. In 1926 werd Zinovjev uit het Politburo gezet, in 1927 (tegelijk met Trotski) uit de partij, en een paar jaar later tenslotte uit het aardse bestaan tout court. Trotski komt er voorlopig genadiger af, hij hoeft alleen maar het land uit. Het is het begin van de stalinistische terreur, waaraan eerst honderden, dan duizenden en tenslotte miljoenen mensen ten offer vallen, de grootste slachting van marxisten ooit, waar dan ook ter wereld, aangericht.

1 opmerking:

marjan zei

Ah, de vinger op de zere plek. Dapper dat je het publiceert.

De schrijver: Karel van het Reve?